Ο θάνατος ως θέμα στη ζωγραφική

Η εκτέλεση του Θηραμένη μας έκανε να σκεφτούμε πώς έχει αποδοθεί το θέμα αυτό, της εκτέλεσης και γενικά του θανάτου, σε έργα ζωγραφικής.

Η πρώτη εργασία ανήκει στον Πέτρο Κωνσταντινίδη: 

Η Εκτέλεση της Λαίδης Τζέην Γκρέυ είναι μια ελαιογραφία που φιλοτέχνησε ο Γάλλος καλλιτέχνης Πωλ Ντελαρός το 1833. Σήμερα φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Το έργο απεικονίζει τις λίγες στιγμές πριν από το θάνατο της Λαίδης Τζέην Γκρέυ, που εκτελέστηκε το 1554, σε ηλικία 17 ετών. Η Τζέην είναι επίσης γνωστή ως η «Βασίλισσα των Εννέα Ημερών» εξαιτίας της βραχύχρονης παραμονής της στον αγγλικό θρόνο.

Πίτερ Ντε Φράντσια, «Η εκτέλεση του Νίκου Μπελογιαννη», του Ελληνα κομμουνιστή με το κόκκινο γαρίφαλο που έγινε το 1952. H "Γκερνίκα" του ελληνικού εθνικού δράματος απεικονίζει τρία ημίγυμνα πτώματα, του Νίκου Μπελογιάννη και των δυο συντρόφων του, δίπλα στο χέρι του Μπελογιάννη είναι ένα κόκκινο γαρίφαλο, το σύμβολο που τον συνόδευε,ενώ τα χέρια των δύο νεκρών συντρόφων του είναι ενωμένα, «η ύστατη συμβολική κίνηση αλληλεγγύης» 

 

Φρανθίσκο Γκόγια (Francisco Goya, 1746-1828), «Η εκτέλεση της 3ης Mαίου 1808», Εστιάζοντας στις μορφές των πατριωτών που πρόκειται να εκτελεστούν, βλέπουμε σε όλη τη δραματικότητά της τη φρίκη πριν από τον θάνατο, που εκδηλώνεται με τα βλέμματα και τις απεγνωσμένες χειρονομίες των ανθρώπων. Σε αυτή τη σκηνή εκτέλεσης η βία, η ωμότητα και ο ανθρώπινος πόνος αποτυπώνονται με δύναμη και αμεσότητα αποκτώντας διαχρονική και πανανθρώπινη διάσταση. 

 

Διονυσίου Τσόκου, "Η δολοφονία του Καποδίστρια", του 1850. Η αναπαράσταση του δραματικού επίλογου της ζωής του πρώτου, κυβερνήτη της Ελλάδας.

Ο πίνακας Ο θάνατος του Μαρά είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα της περιόδου της Γαλλικής Επανάστασης. Φιλοτεχνήθηκε από τον Γάλλο ζωγράφο Ζακ-Λουί Νταβίντ (Jacques Louis David ), το 1793, και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του. Ο πίνακας, που είναι σχεδιασμένος με νέο-κλασικό ύφος, απεικονίζει τον νεκρό Ζαν Πολ Μαρά λίγες στιγμές μετά την δολοφονία του, το βράδυ της 13ης Ιουλίου 1793, από την Σαρλότ Κορντέ, στο λουτρό του.

Αν και το έργο του Καραβάτζιο (Caravaggio )τιτλοφορείται Αποκαθήλωση από το Σταυρό, στην πραγματικότητα δεν αναπαριστά την Αποκαθήλωση, ούτε την Ταφή  του Χριστού με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά τη στιγμή κατά την οποία το νεκρό σώμα του  θεανθρώπου τοποθετείται από τον Νικόδημο και τον μαθητή του, απόστολο Ιωάννη,  πάνω σε μια μαρμάρινη επιτάφια πλάκα ώστε να προετοιμαστεί για την ταφή αφού πρώτα αλειφτεί με μύρο.  Με μια προσεκτική ματιά ο θεατής διαπιστώνει την μελετημένη θέση των μορφών στη σύνθεση: ο Νικόδημος τοποθετείται στην σκοτεινή πλευρά της πλάκας, το δε σώμα του νεκρού Χριστού στη φωτεινή. Η επιλογή δεν είναι τυχαία: στην τέχνη με θρησκευτικό χαρακτήρα το φως συμβολίζει τη Θεία Χάρη, το σκοτάδι την απουσία της. 

Η Ταφή της Άταλα είναι πίνακας φιλοτεχνημένος από τον Γάλλο καλλιτέχνη 

Αν Λουί Ζιροντέ ντε Ρουσύ Τριοζόν (Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson). Απεικονίζει ένα θέμα εμπνευσμένο από το τραγικό μυθιστόρημα “Άταλα” που συνέγραψε ο Φρανσουά-Ρενέ ντε Σατωμπριάν. Αφηγείται την ιστορία μιας Χριστιανής Ινδιάνας παρθένου, της Άταλα, που απελευθέρωσε το γενναίο Ινδιάνο Κάκτας από τους εχθρούς του και κατόπιν κατέφυγε μαζί του στη σπηλιά ενός ασκητή, του Πατέρα Ομπρί. Έχοντας αφιερώσει τον εαυτό της στο Θεό και ορκιστεί αιώνια αγνότητα, η Άταλα παίρνει δηλητήριο όταν αντιλαμβάνεται πως αρχίζει να ερωτεύεται το νεαρό άνδρα. Ο Ζιροντέ χρησιμοποιεί ένα θέμα δημοφιλές στη χριστιανική εικονογραφία, την Ταφή. Η εικόνα, σκιαγραφώντας το ρομαντισμό, είναι γεμάτη αισθησιασμό, συναίσθημα και θρησκευτικότητα. 

Η δεύτερη εργασία ανήκει στις μαθήτριες Αγγελούση Νάσια (που δημιούργησε την παρουσίαση) και Γεωργιτζίκη Φανή (που επέλεξε κάποιους από τους πίνακες)

 

πινακεσ με θεμα το θανατο from elenliousa